- ÇERÇEVE PLANIN AMAÇLARI
Bu çerçeve planın temel amacı Temel Mesleki Eğitim öğrencilerinin Avrupa Hareketlilik Programlarına iştirakleri müddetince kazandıkları öğrenme kazanımlarının tanınması, belgelendirilmesi ve transferi sürecinde bir basamak olabilmesi için müşterek Öğrenme Kazanımlarının Çekirdek Üniteler halinde gruplandırılmasına destek sağlamaktır.
- METODOLOJİK YAKLAŞIM
Birçok ülkenin vatandaşlarına yeterlilikleri tanımlamak ve sunmak için öğrenme kazanımlarını kullanmakta dikkate değer bir gelişim göstermiş olmalarına rağmen, mevcut yaklaşımlar sürelerinin ve odaklandıkları konuların farklılık gösermesi nedeniyle anlaşılmayı ve mukayese edilebilirliği zorlaştırmaktadır. Yeterlilikler sunulmasında, veri tabanlarında kullanılmaları ve yeterlilik ekleri gibi bir dizi müşterek prensip hususunda fikir birliğine varmak, öğrencilerin, çalışanların ve işverenlerin belirli bir yeterliliğin kapsamını ve profilini anlayabilmelerini kolaylaştıracaktır. Bu müşterek prensiplerin amacı yeterliliklerin uyumlu hale getirilmesini teşvik etmek için değil, gerek vatandaşlar gerekse işverenlerin muhtelif ve karmaşık eğitim-öğretim sistemleri dâhilinde bilinçli kararlar verebilmeleri ve seçimlerde bulunabilmeleri amacı ile temelde son-kullanıcıları desteklemektir.
2.1 Öğrenme Kazanımlarının Çekirdek Üniteler Halinde Gruplanması
Öğrenme Kazanımı Üniteleri, EURspace Projesi kapsamında, kazanımları yönünden izlenebilir ve doğrulanabilir tutarlı, anlaşılır ve mantıklı bir temel mesleki kazanımlar dizini ile birbirine bağlı, temel kavrayış ya da vazifelerin uygulamaya konulması için gerekli tutarlı bir bilgi, beceri ve yeterlik bütünüdür.
Öğrenme Kazanımlarını üniteler halinde gruplandırmanın temel kuralı her bir mesleki kazanım arasında ilişkilendirilmiş olan bilgi, beceri ve yeterliklerin birbirleri ile bağlantıları, tutarlılıkları, ilişkileri ve karşılıklılığıdır. Öğrenme Kazanımlarının gruplandırılmasında aşağıdaki kriterler göz önünde bulundurulur: öğrenme kazanımlarının aynı teknik görevler dizisi ile ilişkisi; öğrenme kazanımlarının aynı ürün ile ilişkisi; öğrenme kazanımlarının aynı üretim tekniği ile ilişkisi. Her bir Öğrenme Kazanımı Ünitesi birbirlerine bağlı en az bir veya daha fazla temel mesleki kazanımdan oluşur ve Ünitenin izlenebilir ve ölçülebilir çıktılarını ortaya çıkarır.
Öğrenme Kazanımı Üniteleri uygulanabilen durumlarda diğer Öğrenme Kazanımı Ünitelerinden mümkün olduğunca bağımsız bir şekilde oluşturulmalıdırlar. Böylece, belirli bir yeterliliğe dair Öğrenme Kazanımları sadece bir kez değerlendirmeye alınacaktır.
2.2 Bir Öğrenme Kazanımı Ünitesinin bileşenleri nelerdir?
Öğrenme Kazanımı Ünitelerinin, yeterliliğin karşılıklı olarak anlaşılabilmesi ve Öğrenme Kazanımı Ünitelerinin tasdiklenmesi ile tanınması hususunda ülkeler arası nesnel bir mukayese yapılabilmesi için, müşterek bir kavramsal çerçeve plan uyarınca belirlenmesi gereklidir.
EURspace projesi bağlamında bir Öğrenme Kazanımı Ünitesinin aşağıda belirtilen unsurlardan oluşması gerekmektedir:
♦ Ünite ile alakalı, Eşdeğer Bir Yeterlilik Başlığı.
♦ Yeterliliğin EQF (Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi) Seviyesi uyarınca referansı
♦ Ünitenin Başlığı
Ünitenin başlığı mümkün olduğunca kısa olmalı ve Öğrenme Kazanımlarının iş piyasasındaki önemini yansıtmalıdır. Başlık, Ünite dâhilinde ele alınan küresel Öğrenme Kazanımlarını yansıtmalı, sadece bazılarına odaklanmamalıdır.
♦ Temel Mesleki Kazanımlar
Temel mesleki kazanımlar öğrencinin belirli bir kazanımı ispat etmek için sergilemek zorunda olduğu esas teknik görevleri belirten ifadelerdir.
Temel mesleki kazanımlar öğrencinin yerine getirmesi gereken başlıca teknik vazifeleri bildiren eylem fiillerinin mastar halinde kullanılması yolu ile basit, kısa ve nesnel cümleler şeklinde ifade edilir.
♦ Bilgi
Bilgi, bir çalışma ya da öğrenim alanı ile ilgili olgu, ilke, teori ve pratik uygulamaların teorik ve / veya olgusal bütünüdür.
Bilgi, öğrencinin bildiği ve anladığı konular olarak ifade edilir.
♦ Beceri
Beceri, bilginin kullanılması için bilişsel ve uygulamalı yetiler ile vazifelerin yerine getirilmesi ve problemlerin çözümü için teknik bilgilerin kullanılmasıdır.
Beceri, öğrencinin yapabildikleri olarak tanımlanır.
♦ Yeterlik
Yeterlilik, bilgi ve becerilerin kişisel, sosyal ve / veya metodolojik yetilerin çalışma ya da eğitim ortamlarında ve mesleki ya da kişisel gelişimde kullanma becerisidir.
Yeterlilik, öğrencinin bilgi ve becerisini kullanmak sureti ile davranış, kişisel, sosyal ve metodolojik yetilerini göstermesi şeklinde tanımlanır.
♦ Performans Kriterleri
Performans kriterleri bireyin yetkiin bir şekilde davranabildiğinden emin olabilmek için gerekli olan performans ve kalite standartları ile bağlantılı kalite koşullarıdır (kazanım için gerekli kalite).
Performans kriterleri özellikle her bir temel mesleki kazanım ile bilgi, beceri ve yeterlik bütününün tamamıyla bağlantılıdır.
Performans kriterleri olabildiğince nesnel, ölçülebilir, izlenebilir ve beklenen performans üzerinde ölçülebilir önemli bilgiler sağlayabilir şekilde düzenlenir.
♦ Çıktılar
Çıktılar sonuç, elde edilen ürün ya da kanıtlar anlamına gelir.
Çıktılar doğrudan temel mesleki kazanımlar ile bağlantılıdır ve performans kriterleri de performansın izlenebilir sonuçları demektir.
Çıktılar açık, nesnel ve kısa ifadelerle tanımlanır ve belirli bir yeterliliğin temel çekirdek mesleki ispatıdır.
♦ Kod (eğer varsa)
Ünitenin başlığı ulusal yeterlilik çerçevesinde kullanılan ulusal kodları içermelidir (uygulanabilen durumlarda).
Yeterliliklerin yeniden düzenlenmesi, öğrenme sürecinin girdilerine odaklanan mevcut tanımlardan ziyade sonuçlarına odaklanarak, ama öğrencinin başarılı bir değerlendirme sayesinde edinebileceği öğrenme sürecinin sonuçlarında herhangi bir değişikliğe yol açmadan, öğrenme sürecinin sonuçlarına yoğunlaşabilmek amacıyla mevcut ünitenin tanımında değişiklik yapılmasını gerektirdiği hallerde ulusal sistemde mevcut kod kullanılmaya devam eder. Yeterliliğin yeniden düzenlenmesi modüllerin birkaç öğrenme kazanımı ünitesi halinde daha küçük parçalara ayrılmasını gerektirdiği hallerde ise kod aşağıdaki tanımlandığı şekilde tahsis edilmelidir: bu öğrenme kazanımlarına bağlı ulusal kodların ardından asteriks sembolü ve parçalara ayrılan orijinal modüle ait öğrenme kazanımı ünitelerinin sayısına göre artan tamsayılar eklenmesi (1, 2, 3, …).
♦ Saatler
Öğrenme Kazanımı Ünitesinin saat sayısının ülkelere ait yeterliliklerin eşleştirilmesi süreci ile alakasının olmadığı düşünülse de, bu saatlerin sayısı aslında Ünitelerin ülkeler arasındaki boyutlarının dengelenmesinde yardımcı olan bir gösterge olarak kabul edilebilir ve ECVET puanlarının tahsis edilmesinde belirleyici bir rol oynar.
♦ Krediler / ECVET Puanları
Öğrenme kazanımlarının bir yeterlilik içerisindeki genel ağırlığı ile Ünitelerin yeterlilik ile alakalı olarak nispi ağırlıkları hakkında kapsamlı bir görüşe sahip olabilmek için her bir Ünitenin, Öğrenme Kazanımı Ünitesine tahsis edilmiş olan ECVET Puanlarının sayısının belirtilmesini içermesi gerekir. Öğrenme Kazanımı Ünitelerine ECVET Puanlarının tahsis edilmesi, Öğrenme Kazanımlarının yurtdışında edinilmesi durumunda bu ünitelerin tasdiklenmesi ve tanınması sürecinde büyük önem taşımaktadır.
Aynı şekilde, Kredilerin öğrenci tarafından edinilen Öğrenme Kazanımlarının hacmini temsil ediyor olmasından dolayı Kredi Puanlarının tahsisi önem arz etmektedir. Krediler her bir Öğrenme Kazanımı Ünitesinde yer alan Öğrenme Kazanımlarının hacmini ifade eder ve bir yeterliliğin kazanılması ya da farklı kapsamlar dâhilinde kazanılan Öğrenme Kazanımlarının tanınmasını sağlamak için kredilerin transferi ve birikimini mümkün kılar.
2.3 Uygulanması gereken prensipler
Müşterek öğrenme kazanımları hususunda hemfikir olabilmek için aşağıdaki ilkelerin kullanılması gerekmektedir:
- Gönderen ve alıcı kurumlar arasında Öğrenme Kazanımlarının bilgi, beceri ve yeterliliklerden ibaret olacağı hususu kararlaştırılmalıdır;
- Gönderen ve alıcı kurumlar ulusal ve kurumsal seviyelerde yeterlilikler, müfredat ve diğer amaçlar için kullanılan mevcut Öğrenme Kazanımlarının tanımlarını değiştirmemelidirler;
- Gönderen kurum öğrencilerinin yurtdışında geçirdikleri süre dahilinde hangi öğrenme kazanımlarını edinmeleri gerektiğine karar vermelidir;
- Önceden tanımlanmış bir yapı ve sözdizimi üzerinde anlaşmak çok önemlidir. Eurspace Projesinde öğrenme kazanımlarının tanımlanması için aşağıdaki yapının kullanılmasına karar verilmiştir;
- Bilgiyi tanımlamak için “öğrenci … bilir ve anlar” şeklinde bir ifade kullanılacaktır
- Beceriyi tanımlamak için “öğrenci … yapabilir” şeklinde bir ifade kullanılacaktır
- Yeterlikleri tanımlamak için “öğrenci … yapar” şeklinde bir ifade kullanılacaktır
Eylem fiillerinin listesini de içeren standart hale getirilmiş bir terminoloji ile desteklenmelidir.
EURspace Projesinde Öğrenme Kazanımları Ünitelerini tanımlamak için Şekil 1’de gösterilen bir yapı kullanılmasına karar verilmiştir.
Şekil 1: Öğrenme Kazanımı Ünitelerine ait unsurlar
BİBLİYOGRAFYA / KAYNAKÇA
Recommendation of the European Parliament and of the Council of 23 April 2008 on the establishment of the European Qualifications Framework for lifelong learning.
Recommendation of the European Parliament and of the Council of 18 June 2009 on the establishment of a European Credit System for Vocational Education and Training.
EK I – TEKNİK VERİ
- Bu çerçeve plan aşağıdakileri sağlamayı amaçlar:
- iştirakleri müddetince kazandıkları öğrenme kazanımlarının tanınması, belgelendirilmesi ve transferi sürecinde bir basamak olabilmesi için müşterek Öğrenme Kazanımlarının Çekirdek Üniteler halinde gruplandırılmasına destek sağlamaktır.
- Bu çerçeve plan aşağıda belirtilen kişi ve kurumlar için hazırlanmıştır:
- Mesleki Eğitim Uzmanları;
- öğretmenler;
- eğiticiler;
- müdürler;
- Mesleki Eğitim Merkezi müdürleri;
- Mesleki Eğitim Hareketlilik Programlarında görevli uzmanlar;
- proje yöneticileri;
- Avrupa Hareketlilik Programlarını teşvik etmek isteyen kurumlarda görevli uzmanlar ve temsilciler.
- Okullar;
- Mesleki Eğitim Merkezleri;
- Avrupa Hareketlilik Programlarına iştirak eden kurumlar (gönderici kurumlar, alıcı kurumlar, aracı kurumlar, staj imkanı sağlayan kurumlar).
- Aracın kullanılması gereken Pedagojik Döngünün Aşama ve Seviyeleri:
- Aşama: Hareketlilik Öncesi
- Basamak: Edinilmesi Beklenen Öğrenme Kazanımlarının Belirlenmesi
